2023_GR_00028 - Beleidsplan Ruimte Limburg - Ruimtepact 2040 : advies op ontwerp - Goedkeuring

Het Ruimtepact 2040 schetst een perspectief voor de toekomst van Limburg. Die ruimtelijk visie wordt uitgewerkt in zeven strategische doelstellingen. Om de doestellingen waar te maken, legt het plan overkoepelende acties vast. De provincie gaat voor thema's en acties waar ze naar eigen zeggen het verschil maakt. Voor de thema's wonen, economie en open ruimten worden die doelstellingen en acties verder uitgewerkt in uitgebreidere beleidskaders.

Volgende opmerkingen/suggesties worden gegeven :

Het ontwerp Ruimtepact 2040 is een zéér algemeen document met een veelal vage ruimtelijke visie richting 2040, soms bijna gebaseerd op illusies. Het plan is in strijd met de bepalingen uit de VCRO Art. 1.1.4. 'De ruimtelijke ordening is gericht op een duurzame ruimtelijke ontwikkeling waarbij de ruimte beheerd wordt ten behoeve van de huidige generatie, zonder dat de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang gebracht worden. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen. Er wordt rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht, de gevolgen voor het leefmilieu en de culturele, economische, esthetische en sociale gevolgen. Op deze manier wordt gestreefd naar ruimtelijke kwaliteit.' Een aantal overkoepelende acties geven uitvoering aan de strategische doelstellingen van het plan waarbij er veel extra druk zal komen op de gemeentebesturen. De provincie zal de steden en gemeentes op bepaalde vlakken ondersteunen met acties, echter zullen de meeste acties pas in de verre toekomst bijkomend uitgewerkt worden waardoor het op dit moment nog koffiedik kijken is welke impact ze effectief zullen hebben op ons grondgebied. Gezien elke gemeente en/ of stad anders is en andere noden treft is het niet opportuun om een volledige provincie over dezelfde boeg te scheren. Dit ontwerp Ruimtepact betreft het ideaalbeeld van de provincie Limburg tegen 2040, maar gezien er weinig rekening wordt gehouden met de eigenheid van elke gemeente (bv. de pluspunten, de pijnpunten, de ambities, de noden en concrete doelen, ...) is de uitvoering van dit ideaalbeeld niet haalbaar. Doordat de provincie weinig rekening houdt met de eigenheid van elke gemeente of stad op zich kan dit de concrete toekomstplannen van onze gemeente sterk beïnvloeden en in gedrang brengen! De gemeente zal hierdoor zijn ruimtelijke eigenheid, autonomie verliezen!

• Strategische visie :
  • De gemeente wil in de toekomst meer inzetten op klimaat en duurzaamheid. In dit ruimtepact zijn er tot op heden weinig effectieve beleidsmatige acties omtrent dit thema opgenomen. Bijvoorbeeld het inzetten op een beter wettelijk kader voor het plaatsen van grotere installaties in kader van hernieuwbare energie zijn werkpunten. In onze gemeente ligt namelijk een bedrijventerrein dat opgenomen is als 'te schrappen bedrijventerrein' hetwelk eveneens grootschalig vervuild is door een voormalige exploitatie. Deze locatie kan bijgevolg moeilijk aangewend worden als agrarisch gebied, maar zou wel perfect gebruikt kunnen worden om een grotere installatie in kader van hernieuwbare energie te voorzien. De gemeente vraagt hierbij expliciet de actieve medewerking van de provincie.
  • Bocholt wil eveneens graag zijn inwoners sensibiliseren om minder de auto te gebruiken en zich meer als zwakke weggebruiker te verplaatsen. Dit is duurzamer en hierdoor werken we samen aan een beter klimaat. Hiervoor is het belangrijk om snel werk te maken van de fietstoets, zo kan dit gegeven spoedig geïntegreerd worden tijdens het beoordelen van aanvragen en kan er hierdoor ook  ingezet worden op het integreren van fietsstallingen, laadpalen, nodige infrastructuur, ... bij nieuwe projecten/ visies. 

• Beleidskader wonen in stads- en dorpskernen :
  • De regionale woningmarkt, de kerntypering en het woningobjectief
    • Bocholt is opgenomen in 2 verschillende woningmarkten, Noord-Limburg en Noordwest-Limburg. Deze keuze staat haaks op de regiovorming. Het is onduidelijk welke voor- en nadelen dit gaat hebben voor onze gemeente. Deze opdeling mag nooit negatieve consequenties hebben voor ons grondgebied en de werking op ons grondgebied.
    • Bocholt bevat 5 lokale kernen : Bocholt, Kaulille, Lozen, Hees en Neerkreiel. Reppel werd niet opgenomen bij deze lokale kernen ondanks dat dit toch een kerkdorp/ deelgemeente is. Gezien Reppel niet is opgenomen kan het woningobjectief ook niet toegekend worden aan deze kern waardoor er geen toekomstmogelijkheden meer zijn voor het dorp met de slogan 'dorp met toekomst'. De economische draagkracht van deze kern zal hierdoor sterk achteruit gaan. Gezien er recent nog nieuwe verkavelingen ontwikkeld zijn op grondgebied van Reppel, en er ook nog toekomstplannen zijn, is het ook dermate aangewezen om Reppel bijkomend op te nemen als lokale kern! De gemeente vraagt hierdoor expliciet voor een opname van Reppel als bijkomende lokale kern!
    • De gemeente dient zelf zijn woningobjectief (= 342 WE) te verdelen over zijn lokale kernen. Gezien het ruimtepact een periode bestrijkt van 2020-2040 wil dit zeggen dat voor het volledige grondgebied van Bocholt er gemiddeld slechts 17,1 WE per jaar zouden mogen bijkomen. We willen expliciet aanhalen dat uit onderstaande argumenten blijkt dat dit woningobjectief onrealistisch opgemaakt is  :
      • Geen rekening gehouden met het huidig beschikbaar juridisch aanbod - nog veel onbebouwde percelen, de steden en gemeentes zijn niet in staat om alle eigenaars van onbebouwde percelen te vergoeden bij het afnemen van het bouwrecht!!
      • Geen rekening gehouden met de bevolkingsgroei de voorgaande jaren. Bocholt had op 1 januari 2020 een bevolkingsaantal van 13.144 inwoners, op 1 januari 2023 is dit inwonersaantal gestegen tot 13.740. Het inwonersaantal van Bocholt blijft jaar na jaar stijgen. Door de stijging van het inwonersaantal zijn er de voorbije jaren ook al veel bijkomende wooneenheden gerealiseerd en in gebruik genomen. Een groot deel van het woningobjectief is bijgevolg al opgebruikt. Het is bijgevolg NIET REALISTISCH om het woningobjectief van Bocholt op 342 WE te houden, dit aantal dient grondig verhoogd te worden. 
      • Geen rekening gehouden met de ruimtelijke ligging van Bocholt. Gezien de druk op de woningmarkt in Nederland komen er ook steeds meer inwoners met  andere nationaliteiten naar onze gemeente. Hierdoor stijgt ook de druk op de woningmarkt op het grondgebied van Bocholt.
    • De gemeente Bocholt is en blijft ons inziens het best geplaatst om de ruimtelijke behoeften van haar inwoners, van zowel de huidige generatie als van de toekomstige generaties, duurzaam en correct te beheren.
    • Gezien er ten opzichte van het vooropgestelde woningobjectief nog veel meer juridisch bepaald aanbod beschikbaar en ook effectief nodig is, is dit geen realistisch cijfer. Daarboven worden de steden en gemeenten  niet ondersteund in de opmaak van het kader voor de bepaling van de verdeling van het woningobjectief over hun kernen en zullen ze bijkomend ook niet ondersteund worden in het afwijzen van het bouwrecht ten opzichte van de grondeigenaars. Momenteel is het bijgevolg nog koffiedik kijken wat de effectieve toekomstmogelijkheden zijn in onze gemeente. Zo lang er geen kernafbakening is uitgevoerd zal het dan ook moeilijk te beoordelen zijn welke toekomstige uitbreidingsmogelijkheden er nog mogelijk zijn en waar deze zich zullen situeren!! De controle op deze effectieve cijfers is bijgevolg onrealistisch en onhaalbaar!

• beleidskader economische ruimte :
  
  • Er is opgenomen dat de ontsluiting van de economische zones in onze gemeente slecht is, maar dat is niet volledig waar. Er zijn namelijk een aantal bedrijventerreinen die wel zeer goed gelegen zijn ten aanzien van bestaande snelwegen in onze grensgemeentes. Uit ervaring blijkt ook dat onze gemeente hierdoor eveneens aantrekkelijk is bij buitenlandse bedrijven. Ook onze ligging aan de waterwegen (Kanaal Bocholt-Herentals en de Zuid-Willemsvaart richting Nederland) geeft bijkomende economische mogelijkheden die de gemeente niet wenst te verliezen!
  • Het is zéér belangrijk om het te desaffecteren bedrijventerrein (nr. 2) kortelings effectief te schrappen gezien er bepaalde delen nog bebouwd zijn en eventueel kortelings vernieuwd zullen moeten worden. De gemeente vraagt hierbij expliciet en op korte termijn bijstand in van de provincie, enkel zo kunnen toekomstige ontwikkelingsmogelijkheden als bedrijventerrein tegengehouden worden.
  • Bocholt is opgenomen als pilootgebied om gebiedsgerichte projecten voor een planologische uitwisseling tussen landbouw en natuur op te starten. Graag hierbij een evenredige ruiling voorzien en dit steeds in samenspraak met landbouw- en natuursector. Dit project mag in geen geval een negatieve invloed hebben op de huidige landbouwers die aanwezig zijn in onze gemeente en/ of de landbouwers die bijkomend willen investeren in onze gemeente.

• Beleidskader open ruimteschakels :
  • Selectie van groenblauwe aders op provinciaal niveau :
    • De gemeente is voorstander om de huidige waterverbindingen te behouden en te optimaliseren, echter mag dit zeker geen afbreuk doen aan het landbouwgebied. De geselecteerde aders zijn beide gelegen in agrarisch gebied en gedeeltelijk in natuurgebied. De impact op het agrarisch gebied is in deze fase nog onduidelijk gezien er nog geen effectieve visie voor is opgemaakt. Belangrijk hierbij is de landbouw, inclusief het boeren op zich,  geen negatieve invloed mag ondervinden bij deze ruimtelijke ingrepen! Extensieve beweiding in deze zones moet mogelijk blijven!
  • Suggesties van groenblauwe aders op Vlaams niveau :
    • Voor de suggesties op Vlaams niveau is er eveneens nog geen uitwerking tot in detail voorzien. Hierdoor krijgt de gemeente nog geef effectief beeld over de voor- en de nadelen op ons grondgebied. De gemeente wenst graag voor opstart van een project een beter beeld te hebben over wat de invloeden zijn ten opzichte van onze landbouwgebieden. Het landbouwgebeuren mag derhalve geen slachtoffer worden van de ingrepen ter hoogte van het landbouwgebied. Effectieve plannen in kader van groenblauwe aders kunnen best een grondige studie bevatten, een soort van landbouweffectenrapport. 
    • De lijninfrastructuur langs de Zuid-Willemsvaart is momenteel al een veel gebruikte fietsverbinding, echter zou een bijkomende 'fietssnelweg' richting midden-Limburg (het economisch knooppunt) ook ten goede komen van onze zwakkere weggebruikers.

Het decreet lokaal bestuur van 22 december 2017 in het bijzonder artikels 40 en 41 inzake de bevoegdheden van de gemeenteraad.

Het besluit van de Vlaamse Regering van 30 maart 2018 houdende nadere regels voor de opmaak, de vaststelling en de herziening van ruimtelijke beleidsplannen.