Het regionaal Landschap Kempen & Maasland gaat een kandidatuur tot erkenning van het Grenspark Kempen~Broek als Landschapspark (bij de Vlaamse Overheid) en als Mens & Biosfeergebied (bij Unesco) indienen. Bijgevolg vraagt het Regionaal Landschap Kempen & Maasland een formele goedkeuring voor deze kandidatuur en een goedkeuring voor de daarbij horende documenten. De voorbereidingen voor de Biosfeerkandidatuur zijn opgestart in 2017. Vanaf 2021 startte de voorbereidingen van de kandidatuur voor het Landschapspark. De reden voor het gedeeltelijk gelijklopen is om niet twee verschillende plannen te ontwikkelen voor het gebied.
De stuurgroep van Kempen-Broek bestaat uit vertegenwoordigers van gemeenten en provincies waarin het Kempen-Broek ligt.
Het gebied kent grensoverschrijdend ruimtelijke uitdagingen ten gevolge van het landschap, het gemeenschappelijk erfgoed, de leefbare landbouw, de biodiversiteit, het water. De erkenning als landschapspark zal een bijdrage leveren aan een socio-economische versterking van het gebied doordat partners gemotiveerd zullen worden grensoverschrijdend aan de slag te gaan met het gebied dat op deze manier weerbaarder wordt en zich kan aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering.
Bijkomend zal een erkenning bijdragen tot een grotere (inter)nationale bekendheid.
In januari 2022 werd de kandidatuur van het Grenspark Kempen~Broek weerhouden als één van de kandidaten van de kandidaat-Landschapsparken in Vlaanderen. De afgelopen maanden heeft het projectbureau Kempen~Broek samengewerkt met de partners van de stuurgroep (gedeputeerden beide provincies Limburg, schepenen en wethouders van de gemeenten Bocholt, Bree, Kinrooi, Maaseik, Cranendonck, Weert en Nederweert) en de partnergroep (ambtelijke vertegenwoordiging provincies, gemeenten en overige partners) aan een landschapsbiografie, het Masterplan 2024-2047 en het Operationeel Programma 2024-2029, alsook aan een samenwerkingsovereenkomst.
Deze documenten dienen uiterlijk op 31 mei 2023 ingediend worden om als Landschapspark erkend te kunnen worden.
De kandidatuur om als UNESCO Biosfeergebied erkend te worden, gebaseerd op de Landschapsbiografie, het Masterplan 2024-2047 en het Operationeel Programma 2024-2029 dient pas in september 2023 te worden ingediend en zal dus later ter goedkeuring worden voorgelegd.
De Landschapsbiografie is een beschrijving van hoe het huidige landschap in het Kempen~Broek doorheen de eeuwen werd gevormd. Het is tot stand gekomen door een samenspel van natuurlijke processen en menselijke activiteiten. Het beschrijft wat er is en wat er speelt.
Het Masterplan 2024-2047 is een visiedocument waarin de betrokken partners aangeven waar men in de komende 24 jaar naar toe wil met de streek en de samenwerking. De visie is op een vrijwillige samenwerking en een actieve dialoog tussen de verschillende partners gebaseerd. Aan deze visie zijn geen juridische gevolgen verbonden. De realisatie van het Operationeel programma is niet op bijkomende wetgeving en bijkomende verplichtingen gebaseerd maar op de huidige wetgeving.
Het Operationeel Programma 2024-2029 duidt aan, aan de hand van concrete acties, hoe het Masterplan uitgewerkt zal worden. Dit blijft een dynamisch document. Dit is nodig om in te kunnen spelen op beleidswijzigingen, actualiteit, kansen, ambities en doelstellingen van de verschillende partners.
Het voorliggende masterplan en operationeel programma zijn geen juridisch verordenende beleidsplannen. Een erkenning zal niet gepaard gaan met planologische gevolgen. Het gaat om een stimulerend en niet regulerend beleid.
Het Ontwerp van het decreet voor Vlaamse Parken en algemene landschapszorg is nog geen definitief decreet. Het kandidaat dossier zal ingediend worden met een disclaimer namelijk "Dit kandidaatsdossier werd ingediend op basis van het ontwerp van decreet voor Vlaamse Parken en algemene landschapszorg zoals gekend dd. 31 maart 2023. De indiener van het dossier behoudt zich het recht voor om het kandidaatsdossier aan te passen indien dit ontwerp van decreet nog aangepast wordt na 31 maart 2023 en indien de uitvoeringsbesluiten bij dit decreet nopen tot aanpassingen volgens de indiener van het dossier".
Aan het Regionaal Landschap Kempen & Maasland zal een mandaat gegeven worden door de grensoverschrijdende samenwerking Kempen~Broek om de kandidatuur in te dienen. Indien de erkenning volgt, zal het Regionaal Landschap het 'parkbureau' organiseren ( dit is een verderzetting van het huidige projectbureau Kempen-Broek).
In het voorstel tot samenwerkingsovereenkomst voor de organisatie van de grensoverschrijdende samenwerking Kempen-Broek zijn volgende afspraken opgenomen:
Het Regionaal Landschap Kempen & Maasland stelt voor een aanpassing te doen van de perimeter van het Grenspark Kempen~Broek om tegemoet te komen aan de suggestie van de jury. Een aanpassing zorgt ervoor dat de grenzen beter zouden overeenkomen met de afbakening van de Vlakte van Bocholt. Dit voorstel werd besproken tijdens het overleg van 20 april 2023. Het overleg kwam tot stand op verzoek van een nota van de Boerenbond en werd georganiseerd in aanwezigheid van de burgemeesters en bevoegde schepenen van Bocholt, Bree, Kinrooi en Maaseik, het Regionaal Landschap Kempen & Maasland, Boerenbond en plaatselijke landbouwers.
Bovengenoemd voorstel wordt niet weerhouden, het heeft weinig draagvlak
De kandidatuur tot erkenning als Biosfeergebied en/of Landschapspark zal enkel ondersteund worden onder de voorwaarde dat dit niet leidt tot bijkomende verplichtingen en/of beperkende maatregelen ten aanzien van eigenaard en gebruikers. Het Europees of Vlaams beleid en de vergunningskaders vormen de basis tot erkenning. Niets zal veranderen aan de rechten van de burgers en ondernemers, op hun eigendommen.
Het zoneringsplan (UNESO Biosfeerkandidatuur) heeft tot doel om de focus en de uitvoering van de ambities uit het masterplan geografisch aan te duiden. Het plan en de aanduiding van de 3 zones heeft geen juridische of planologische consequenties of invloed op eigendomsrechten of dat de zonering niet tot bijkomende beperkingen mag leiden.
De landbouwsector wordt erkend als economische en ruimtelijke drager van het landschap nu en in de toekomst, gezien het belang van de sector voor de voedselproductie en haar bijdrage aan de streekidentiteit. De beleidsmatige en planologische ruimte om aan landbouw te doen dient gevrijwaard te worden.
Indien de werking rond het Landschapspark en/of UNESCO-Biosfeergebied in de toekomst toch rechtstreekse aanleiding zou geven tot negatieve gevolgen voor de landbouw of andere sectoren dan zal onverwijld in toepassing van artikel 5 van de samenwerkingsovereenkomst uit het samenwerkingsverband getreden worden en afgezien worden van erkenningen.
De wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke motiveringsplicht van bestuurshandelingen.
De geldende bepalingen van het Gemeentedecreet van 15 juli 2005.
Het Decreet over het Lokaal Bestuur van 22 december 2017 in het bijzonder artikels 40 en 41 inzake de bevoegdheden van de gemeenteraad.
Het Bestuursdecreet van 7 december 2018.
Het decreet houdende de Vlaamse Parken en algemene landschapszorg (Parkendecreet), zoals goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 31 maart 2023.
Het Masterplan 2024-2047 wordt goedgekeurd en aan het projectbureau Kempen~Broek (bij RLKM) wordt het mandaat gegeven om de verdere uitwerking te doen (verwerking evt. feedback, herformulering, redactie, lay-out…).
Indien er aan de fundamentele hoofdlijnen iets wijzigt dient dit plan terug voorgelegd te worden aan de gemeenteraad.
Het Operationeel Programma 2024-2029 wordt goedgekeurd en aan het projectbureau Kempen~Broek (bij RLKM) wordt het mandaat gegeven om de verdere uitwerking te doen (verwerking feedback, herformulering, redactie, lay-out…).
Indien er aan de fundamentele hoofdlijnen iets wijzigt dient dit plan terug voorgelegd te worden aan de gemeenteraad.
Het voorstel tot aanpassing van de perimeter op het grondgebied van Bocholt wordt niet goedgekeurd.
De samenwerkingsovereenkomst en het financiële engagement dat in de samenwerkingsovereenkomst is opgenomen, wordt goedgekeurd.
Burgemeester Stijn Van Baelen en waarnemend algemeen directeur Marina Rijken, of hun respectievelijke vervangers, worden afgevaardigd om de samenwerkingsovereenkomst voor de deadline van 31 mei 2023 te ondertekenen.
De disclaimer, zoals in de motivering uiteengezet, wordt goedgekeurd als volgt: 'De opmaak van het kandidaatsdossier van het GrensPark Kempen~Broek gebeurde conform het ontwerp van decreet voor Vlaamse Parken en algemene landschapszorg zoals gekend dd. 31 maart 2023. De indienende gebiedscoalitie behoudt zich het recht voor om het dossier aan te passen indien het decreet of haar uitvoeringsbesluiten daartoe nopen'.
Te benadrukken dat deze goedkeuring enkel onder de gestelde voorwaarden geldt en zich het recht voorbehouden om conform artikel 5 van de samenwerkingsovereenkomst onverwijld uit het samenwerkingsverband te treden en af te zien van de erkenning als Landschapspark en UNESCO - Biosfeergebied indien in de toekomst blijkt dat deze werking rechtstreeks aanleiding geeft tot negatieve gevolgen voor de landbouw of andere sectoren.
De bepalingen van Deel 2 van het Decreet over het Lokaal Bestuur, meer bepaald deze inzake de melding en bekendmaking, zijn op dit besluit van toepassing.